Dziś wielu gospodarzy może pochwalić się tym, że ich dom jest pełen wszelkiego rodzaju roślin ozdobnych – kwitnących i liściastych, sezonowych i zimozielonych, małych i dużych. Wśród tej różnorodności flory domowej floryści szczególnie podkreślają fikusa, który udowodnił, że nie jest kapryśny i że każde wnętrze może uzupełnić nutę ożywienia i świeżości.
Ojczyzną fikusa są kraje położone nad Oceanem Spokojnym i Indyjskim, nad Morzem Śródziemnym i w Afryce Południowej. W tych tropikalnych strefach rośnie większość gatunków figowca, zarówno w formie drzew, krzewów, jak i pnączy. Oczywiście są też okazy, które gustują w umiarkowanych warunkach klimatycznych, na przykład figowce lub Fícus cárica, występujące na Kaukazie, południowym wybrzeżu Krymu i w Karpatach. A jednak, pomimo tak barwnego środowiska naturalnego, figowce bardzo dobrze przystosowują się do dekoracyjnej egzystencji. Są to jedne z niewielu roślin, które mogą przebywać w zaciemnionym miejscu i nie wymagają częstego podlewania. Również fikusy trafiają w gusta estetyczne swoich właścicieli, gdyż w zależności od gatunku mają różny kolor i kształt liści, wysokość samej rośliny oraz mogą rosnąć jako bonsai.
Główne gatunki fikusa
Fikus domowy ma kilka gatunków, najbardziej powszechne w krajowej kwiaciarni. Na przykład, dobrze znany Ficus elastica, który ma kilka odmian w swoim arsenale, różniących się kolorem i kształtem liści – mogą być jednobarwne, skórzaste, końcówka przypomina kształtem kroplę, a może być z żółtymi paskami i jasnymi plamami. Gatunek ten rośnie dość szybko: od wiosny do jesieni, jeśli jest odpowiednio pielęgnowany, wypuszcza jeden liść tygodniowo. Fikus kauczukowy jest przedstawiony na zdjęciu:
Kolejnym, nie mniej popularnym kwiatem domowym jest figowiec benjamina. Jest on „krewnym” kauczukowca, mimo że jest drobnolistny i ma cętkowany kolor. Jego gałęzie są elastyczne – w miarę wzrostu rośliny wyginają się w różnych kierunkach, co czyni ten gatunek szczególnie eleganckim. Fikus Benjamina zwykle umieszcza się po kilka osobników w jednej donicy, aby pnie mogły się splatać lub łączyć w dekoracyjny pień. Można go również uprawiać w formie bonsai, co jest bardzo egzotyczne. Na zdjęciu widać przykłady Benjamina w zwykłym sadzeniu i jako bonsai:
Kolejnym przedstawicielem tej niezwykłej rośliny jest figowiec binnendijkii. Gatunek ten wyróżnia się wydłużonymi, skórzastymi liśćmi, które są lekko wygięte na szczycie. Kolor kory waha się od jasnoszarego do brązowego z białymi paskami. Binnandijka to bardzo wytrzymały fikus, dobrze czuje się zarówno na północnym parapecie okna, jak i na środku pokoju. Przedstawiciela tego gatunku można zobaczyć na zdjęciu:
Nie mniej atrakcyjny nie tylko pod względem wyglądu, ale także sposobu życia w naturalnym środowisku jest figowiec benghalensis. Faktem jest, że w tropikach przeżywa on kosztem silniejszego drzewa – zaczyna życie na jednej z gałęzi, wypuszczając w dół korzenie powietrzne, które po dotarciu do ziemi tworzą własny pień. W ten sposób fikus nadal rośnie i po prostu „dusi” roślinę, na której żyje. Fikus domowy zachowuje się nieco inaczej, ale nawet tutaj, jeśli jest odpowiednio pielęgnowany, może wykazać się „zdolnościami” i po prostu urosnąć do sufitu. Zewnętrzne oznaki tego gatunku są nieco podobne do kauczukowca, ale różnią się szorstkością liści. Można to zobaczyć na zdjęciu:
W rodzinie fikusów są nie tylko dostojne piękności, ale także miniaturowe kwiaty. Na przykład figowiec malutki lub karłowy (Ficus pumila) – urocza roślina, która może ozdobić domowy kwietnik.
Zazwyczaj uprawia się go jako roślinę ampel: w wiszącej doniczce lub owiniętą wokół tyczki. Jeśli zajmujesz się działalnością szklarniową, ten fikus do pielęgnacji podziękuje Ci za obfite kuliste kwitnienie, które jest również nieodłączne od innych jego kongenerów. Na zdjęciu widać „kruszynę” w całej okazałości:
Oprócz wzrostu figowce różnią się jeszcze skomplikowanymi formami liści. Dlatego na przykład figowiec trójkątny (Ficus triangularis) swoim wyglądem może zmylić każdego, kto nie zagłębia się we wszystkie subtelności botaniki. Jednak mimo wszystko ten niesamowity figowiec jest dość łatwy w pielęgnacji, choć nie lubi przeciągów i nagłych zmian scenerii. A jeśli dodatkowo przycinamy nieco pędy, zachwyci nas wdzięczną koroną i kwitnieniem podobnym do jagód.
Trójkątny fikus jest pokazany na zdjęciu:
Jeśli chodzi o zadziwienie danymi zewnętrznymi, nie odbiega od swojego kongenera – figowca lirowatego (Ficus lyrata). Jest to niezwykła roślina o liściach, które kształtem przypominają skrzypce i osiągają 50-60 cm długości. Fikus ten jest jednak bardzo kapryśny w pielęgnacji: jeśli nie zostaną spełnione wszystkie jego „wymagania”, może zareagować całkowitym zrzuceniem liści. Jego pielęgnacja wymaga wysokiej wilgotności powietrza, co oznacza, że figowiec będzie musiał być często podlewany, co może być kłopotliwe dla wielu miłośników domowych kwiatów.с
Jednak figowiec tępy (Ficus retusa) nie wyróżnia się niczym szczególnym z wyglądu, a mimo to jest bardzo piękny jako kwiat domowy. Za taką prostotą kryją się eleganckie, jasnozielone, błyszczące liście, które w rzeczywistości przyciągają innych. W warunkach naturalnych figowiec rośnie jak banyan, wypuszczając korzenie powietrzne i oplatając je potężnym pniem. Z natury fikus tępołuskowy jest niewymagający – to bardzo wygodne, zwłaszcza dla osób zapracowanych, którym nie są obojętne rośliny domowe. Rodzimym obszarem występowania tej rośliny jest Azja i Malezja.
Na zdjęciu widoczny jest prosty, ale elegancki kwiat:
Pielęgnacja fikusa w domu
Wielokrotnie wspominaliśmy już, że fikusy całkiem dobrze znoszą zacienione części domu, ale lepiej traktować je bez fanatyzmu i w ogóle nie zamykać rośliny przed światłem. Latem możesz zapewnić swojemu „zielonemu pupilowi” dostęp do świeżego powietrza, wystawiając go do ogrodu lub na balkon, ale pamiętaj, że fikusy źle znoszą przeciągi, więc sprawdź wcześniej, czy to dobry pomysł w Twoim przypadku. Nie lubią też nagłej zmiany otoczenia – aby nie narażać rośliny na stres, najlepiej zawczasu znaleźć odpowiednie miejsce w domu. Pielęgnacja fikusa w domu wymaga także obfitego podlewania, zraszania i przecierania liści. Ważnym warunkiem jest czysta, stała woda o temperaturze pokojowej.
Czym można zasilać fikusa?
Jeśli chodzi o odżywianie tej rośliny, należy wziąć pod uwagę jej „zegar biologiczny”, a mianowicie to, że w okresie wiosenno-letnio-jesiennym aktywnie rośnie. W tym czasie fikus uprawiany w domu wymaga nie tylko zwiększonej uwagi na zewnętrzne warunki jego egzystencji, ale także stymulowania naturalnych procesów, czyli nawożenia. W tym celu można użyć nawozów kompleksowych lub samodzielnie przygotować roztwór według następującego schematu: zmieszaj 0,5 g superfosfatu, 0,1 g soli potasowej, 4 g azotanu amonu i zalej jednym litrem wody.
Wskazówki dotyczące przesadzania fikusa
Jeśli zdecydujesz się na przesadzenie figowca, będziesz potrzebować specjalnie zebranej gleby składającej się z części piasku, torfu i ziemi liściowej. Przede wszystkim na dnie doniczki należy umieścić warstwę drenażową, następnie wypełnić ziemię pod figowca, a potem posadzić roślinę. Jeśli roślina jest młoda, lepiej, aby gleba była bardziej spulchniona, a jeśli dojrzała – gęsta.
Jeśli nie chcesz, aby liście opadły z fikusa, lepiej jest unikać zastoju wody. W tym celu należy pamiętać, że gleba musi być zdrenowana i okresowo rozluźniona.
Lepiej jest zrobić nowy przeszczep fikusa raz na rok lub dwa lata, a stary lepiej jest martwić się rzadziej. A jeśli jesteś zainteresowany tym, jak wyhodować fikusa z dorosłego, to powinniśmy ujawnić bardzo delikatny temat – reprodukcję. Faktem jest, że ten okres przychodzi tylko w lecie, kiedy roślina jest karmiona, wzmocniona i gotowa do rozprzestrzeniania się na kilka doniczek. Rozmnażanie odbywa się przez oddzielenie górnych lub bocznych liści za pomocą sadzonek, które umieszcza się na chwilę w szklance z wodą. Gdy liść ma już korzenie, można go przesadzić do ziemi. W ten sposób można uzyskać nowy fikus w swojej kolekcji.
Jakie choroby atakują fikusa?
Wiele już powiedzieliśmy o tym, jak dbać o fikusa, aby rósł duży i silny, ale nadal istnieją choroby, które dotykają poszczególne części lub całą roślinę. Jeśli twoje zwierzę jest chore, istnieje kilka wyjaśnień: po pierwsze, może to być choroba organiczna, po drugie – szkodniki, a po trzecie – obniżenie poziomu opieki. Jeśli nie jest to pierwsze i drugie, należy bardziej uważnie obserwować roślinę, w przeciwnym razie może ona zacząć zrzucać liście, a nawet obumrzeć.
Jeśli chodzi o choroby, to mogą one mieć różny charakter i objawiać się w różny sposób. Tak więc antraknoza jest chorobą grzybiczą, która rozpoczęła się wraz z pojawieniem się grzybów Gloeosporium i Colletotrichum. W rezultacie na liściach fikusa pojawiają się brązowawe plamy, które następnie przekształcają się w prawdziwe wrzody, po których cała roślina może obumrzeć. Aby zapobiec strasznym konsekwencjom, należy wyciąć wszystkie porażone liście, potraktować pozostałe części rośliny środkiem grzybobójczym, ograniczyć nawadnianie i regularnie wietrzyć pomieszczenie.
Jeśli na tylnej stronie liścia nagle pojawiły się czarne plamy, diagnoza dla twojego fikusa jest rozczarowująca – mróz kościelny. Jest to również choroba grzybicza wywoływana przez cercospora spp. Aby nie doprowadziła do śmierci rośliny, należy powtórzyć czynności stosowane w przypadku antraknozy.
Najczęstszą chorobą jest puchlina. Objawia się ona w postaci niewielkiego wyrostka na tylnej stronie liścia spowodowanego nadmiernym podlewaniem. Liście dotknięte puchliną nie są regenerowane, dlatego lepiej je przyciąć. A jeśli zaczęły odpadać same z siebie, należy zwrócić uwagę na jakość pielęgnacji. W ten sposób roślina reaguje na nagłe zmiany temperatury i wilgotności. Niezależnie od tego, co się dzieje, należy zmienić swoje nastawienie do fikusa i stworzyć mu jak najbardziej sprzyjające warunki.
Jeśli mówimy o szkodnikach, najgroźniejszy dla fikusa jest przędziorek. Jest to owad o czerwonym zabarwieniu, który tworzy pajęczynę na samej roślinie i wysysa z niej soki, przez co staje się ona ospała, na liściach pojawiają się jasne plamy, a czasami liście opadają. Pasożytów tych można się pozbyć za pomocą specjalnych środków chemicznych, myjąc fikusa ciepłą wodą lub stosując napar z cebuli i czosnku, którym należy przecierać liście.
Fikus to naprawdę niezwykła roślina – jest pełna życia i energii. Kochaj swoje zwierzęta domowe.
